Praktyczny poradnik dla użytkowników Webankiety
Webankieta wspiera dostępność cyfrową zgodnie ze standardem WCAG 2.2 na poziomie AA. Struktura i układ kwestionariusza ankiety, wszystkie rodzaje pytań, dodatkowe ustawienia oraz domyślny szablon kolorystyczny są zaprojektowane tak, by umożliwić swobodne wypełnienie ankiety osobom z niepełnosprawnościami – również przy użyciu technologii asystujących, klawiatury czy ekranów mobilnych.
Ale dostępność to coś, co tworzymy wspólnie. Jako twórca ankiety dodajesz treści – i to od nich w dużej mierze zależy, czy Twoja ankieta będzie naprawdę dostępna dla wszystkich.
Poniżej znajdziesz najważniejsze zasady, które pomogą Ci w tworzeniu dostępnych ankiet – prosto, konkretnie i bez nadmiaru technikaliów.
1. Dodajesz grafikę? Dodaj też opis alternatywny
Jeśli na etapie tworzenia kwestionariusza chcesz wstawić obrazek, ilustrację, ikonę to pamiętaj, że część użytkowników może ich nie zobaczyć – np. osoby z niepełnosprawnością wzrokową, które korzystają z czytników ekranu.
Co zrobić:
Dodaj krótki opis, który wyjaśnia, co przedstawia grafika i jaka jest jej rola.
Przykład: „Dwie osoby podające sobie dłonie w przyjaznej atmosferze biznesowej, w tle uśmiechają się dwie inne osoby”.
Na co zwrócić uwagę przy tworzeniu opisów:
zastanów się, dlaczego wybrałeś/aś ten konkretny obraz i co masz nadzieję, że przekaże on odbiorcom.
tekst powinien być krótki, zazwyczaj 1-2 zdania,
weź pod uwagę kontekst, gdzie i jak obraz jest używany. Jeśli obok lub nad grafiką dodany jest tekst, może on wpływać na to, które części obrazu są najważniejsze do opisania. Ten sam obraz użyty w dwóch różnych kontekstach zazwyczaj wymaga innego tekstu alternatywnego.
dodaj informację czy jest to logo, ilustracja, obraz lub kreskówka,
zakończ zdanie tekstu alternatywnego kropką.
Więcej wskazówek możesz przeczytać w tym artykule: https://accessibility.huit.harvard.edu/describe-content-images
Aby dodać opis alternatywny, w panelu w zakładce Tworzenie -> Pytania, wybierz rodzaj pytania i dodaj grafikę lub zdjęcie w preferowanym miejscu. Następnie kliknij „Wstaw obrazek”, a następnie w polu „Tekst alternatywny” dodaj opis. I gotowe!
2. Umieszczasz wideo lub nagranie audio? Zadbaj o napisy lub transkrypcję
Materiały wideo i audio powinny posiadać alternatywę tekstową, przedstawiającą tę samą treść co wideo lub audio. Jest to bardzo ważne dla osób niesłyszących, niedosłyszących lub korzystających z Internetu bez dźwięku.
Co zrobić:
Jeśli wideo jest z YouTube’a – upewnij się, że ma włączone napisy. W zależności od zawartości wideo napisy powinny uwzględniać nie tylko pojedyncze wypowiedzi czy dialogi, ale również innych dźwięków, które mogą mieć znaczenie dla zrozumienia kontekstu.
Jeśli to nagranie audio lub film bez napisów – dołącz transkrypcję (czyli zapis tego, co zostało powiedziane).
3. Linki – czyli gdzie klikam i dlaczego
Użytkownicy korzystający z czytników ekranu mogą przeskakiwać między linkami – dlatego ich treść powinna być zrozumiała sama w sobie i jasno wskazywać, dokąd prowadzi link - bez potrzeby czytania całego akapitu.
Co zrobić:
Zamiast: „Kliknij tutaj” użyj: „Dowiedz się więcej o naszym badaniu satysfakcji”.
Aby dodać dostępną treść, w odpowiedniej sekcji na etapie tworzenia kwestionariusza (dodatkowa treść/odpowiedzi do pytania lub strona podziękowania) kliknij „wstaw link”, a następnie dodaj ją w formularzu w polu „tekst do wyświetlenia”.
4. Uważaj na kolory – kontrast ma znaczenie
Jeśli tworzysz własny szablon kolorystyczny, pamiętaj o odpowiednim kontraście między tekstem a tłem. Tekst lub obraz tekstu posiada współczynnik kontrastu wynoszący przynajmniej 4.5:1.
Standard WCAG mówi też o tym, że elementy graficzne, które nie są tekstem, powinny mieć współczynnik kontrastu co najmniej 3:1 względem sąsiednich kolorów. Powinny więc wyraźnie odróżniać się od tego, co jest tuż obok nich.
Co zrobić:
nasz szablon kolorystyczny (domyślna kolorystyka) spełnia wymienione kryteria. Jeśli chcesz ją ustawić w swojej ankiecie, nie musisz nic robić.
jeśli chcesz stworzyć własną kolorystykę, po jej dodaniu, sprawdź kontrasty za pomocą jednego z rekomendowanych narzędzi:
jeśli w swojej ankiecie chcesz dodać pytanie typu Ocena, domyślną opcją w ustawieniach są symbole w wersji monochromatycznej. Możesz użyć wersji polichromatycznej, jednak z wielu przypadkach może ona nie spełnić kryteriów kontrastu względem tła innego niż białe. Zalecamy stosowanie wersji monochromatycznej, a w przypadku wersji z wieloma wariantami kolorów - sprawdzenie efektu końcowego z jednym z narzędzi wymienionym wyżej.
5. Jasność, prostota, przejrzystość
Stosuj zrozumiały język. Opisuj pytania jasno, bez nadmiaru branżowego żargonu. Jeśli jakieś pole może być dla respondenta niejasne – dodaj krótki komentarz lub instrukcję.
Co zrobić:
zamiast nazwy pytania: „Wskaż preferencje w zakresie wskaźnika NPS” użyj „Na ile prawdopodobne jest, że polecisz naszą firmę znajomym?”
w pytaniach otwartych, takich jak pytanie otwarte lub pytanie typu formularz stosuj czytelne i zrozumiałe etykiety, które nie budzą żadnych wątpliwości. Zamiast “Adres” użyj “Pełny adres korespondencyjny: ulica, numer domu, numer mieszkania, kod pocztowy i miejscowość.
jeśli chcesz poprosić o podanie adresu e-mail, użyj pytania typu e-mail - zawiera ono odpowiedni atrybut “autocomplete”, który pozwala na automatyczne uzupełnienie przez przeglądarkę.
6. Myśl o mobilnych użytkownikach
Twoja ankieta może być wypełniana na ekranie smartfona. Unikaj więc zbyt długich tekstów w jednej linii czy skomplikowanych siatek pytań.
Co zrobić:
Przejrzyj swoją ankietę na telefonie przed wysłaniem. Sprawdź, czy da się ją wygodnie wypełnić jednym palcem.
7. Chcesz przeprowadzić test wiedzy? Pamiętaj o dodatkowych ustawieniach
Jeśli wiesz, że test wiedzy będą też wypełniały osoby posługujące się czytnikami ekranu, warto w tym samym kwestionariuszu lub stworzonym osobno, dodać następujące ustawienia:
umieszczenie wszystkich pytań na jednej stronie lub ustawienie wyświetlania przycisku Wstecz, który umożliwi cofnięcie się do poprzedniej strony, jeżeli kwestionariusz posiada więcej niż jedną. Dzięki temu, osoby z niepełnosprawnościami, mają możliwość sprawdzenia i potwierdzenia wypełnionych odpowiedzi przed ich wysłaniem.
nie zalecamy korzystania z ustawień dotyczących limitów czasu wypełniania stron lub całej ankiety. Jeśli jest to konieczne, limit czasu powinien być dostosowany w taki sposób, aby osoby posługujące się technologiami asystującymi, były w stanie wypełnić je w czasie dostosowanym do ich potrzeb.
Zadbaj o wszystkich respondentów – także tymczasowo „wykluczonych”
Dostępność to nie tylko temat osób z niepełnosprawnościami. Wszyscy możemy się znaleźć w sytuacji, w której doświadczymy utrudnień w korzystaniu z Internetu:
złamana ręka,
tymczasowe pogorszenie wzroku,
hałas, przez który nie słyszymy nagrania,niska jakość połączenia internetowego.
Dobrze zaprojektowana, dostępna ankieta działa dla wszystkich – bez wyjątku.